«رسالۀ شرحیه» میرسیدعلی همدانی

رسالۀ «مشارب‌الاذواق» میرسیدعلی همدانی ماهیت عرفانی داشته و مؤلف در آن به شرح اصطلاحات و مضامین قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن‌فارض مصری پرداخته است. این اثر همچنین شرح و توضیح مسائل علم عروض را نیز دربرمی‌گیرد. هدف این رساله فهماندن محتوای قصیدۀ عرفانی «خمریۀ میمیه» به سالکان و تشریح مبانی اشارات و معانی عبارات آن به عارفان است. میرسیدعلی در تفسیر این قصیۀ عرفانی، جمال خداوند را مقصود کلی برای لذت وصال بندگان می‌داند و تأکید می‌کند که حقیقت محبت نوعی حقیقت ذوقی و وجدانی و کمالات بنده است. عشق در «مشارب‌الاذواق» وجود عاشق را در تجلی جمال معشوق محو می‌کند تا ذلت عاشقی برخیزد و همه معشوق ماند. مراد میرسیدعلی از مقام محبت، دیدار جمال مطلق است و هر فرد از افراد عالم امکان از جمال او کمال می‌یابد. مصرع‌های شعری که او با زبان عربی و فارسی در این اثر نوشته است، ارکان عروض عربی و فارسی را دربرمی‌گیرد. وی این دو عروض را به قسمت‌های جداگانه تقسیم نکرده، بلکه در موارد گوناگون آن‌ها را شرح داده است. نگارندۀ این مقاله در پایان پس از بررسی و ذکر مهم‌ترین ویژگی‌های این رساله چنین جمع‌بندی کرده است که میرسیدعلی همدانی در «مشارق‌الاذواق» با تفسیر قصیدۀ «خمریۀ میمیه» ابن‌فارض مصری دو مصدر مهم اسلام (قرآن و حدیث) را توضیح داده و در پایان رسالۀ تفسیری خود را نوشته است که طالب لبیب به‌وسیلۀ سعادت ابدی و کمالات سرمدی قادر است به حقایق عرفان برسد.